Krachttermen
Volgens beleidsmakers op het gebied van sociale zaken is Noordoostpolder één grote krachtcentrale, er ligt binnen onze gemeente een enorm krachtenpotentieel om aan te boren. Of wordt "eigen kracht" een soort bezweringsformule: als we die eigen kracht op papier nu maar vaak genoeg aan mensen toeschrijven, dan gaan ze die kracht zo niet ontwikkelen dan toch niet meer buiten zich claimen. Naar mijn mening wordt het gebrek aan kracht dat blijkt bij een hulpvraag overschreeuwd met uit hun krachten groeiende gemeentelijke krachttermen.
Zal de toekomstige praktijk zich zo hilarisch ontwikkelen als door mij in onderstaand verhaal geschetst? Ook een beetje in de richting is al niet meer om te lachen ....
Eigen Kracht
Verbazingwekkend is dat betreffende Eigen Kracht tot nu toe nauwelijks door gemeente lijkt te zijn aangesproken. Dit wordt echter verklaard door het feit dat mensen die meenden hulp, zorg of bijstand nodig te hebben, gewend waren hun Eigen Krachten voor zichzelf te houden maar daarbij wel aanspraak maakten op de Algemene Krachten. Dat kan natuurlijk niet. Een beetje dubbelop Krachten opsouperen zeg: de gouden tijden van het ongelimiteerde Krachtenverbruik zijn voorbij!
Hoe moeten we ons de nieuwe verdeling van Krachten voorstellen? Hoe moet de hulpvrager zich aansluiten op de NoordoostpolderKrachtcentrale?
Die hulpvrager dient daarvoor in de eerste plaats te beschikken over een keukentafel. Anders kan gemeente niet aanschuiven voor het opmaken van een Persoonlijke Krachteninventaris. Het is nog niet helemaal duidelijk over welke krachten de gemeenteambtenaar / klantmanager/ intakebegeleider /casusregisseur zelf beschikt om dit werk te kunnen doen. Laten we deze, op minimaal helderziende gaven gescreende, gemeentelijke medewerker de Krachtexplorer noemen. De Krachtexplorer heeft in elk geval een neus voor ontdekken van Eigen Kracht en het vermogen die Eigen Kracht boven diezelfde keukentafel te krijgen en direct te rubriceren in de diverse Krachtcategorieën. (Zoals daar zijn: de kracht om boodschappen te doen; de kracht om de ramen te lappen; de kracht om het tuintje te wieden; de kracht om met iemand een ommetje te maken. Er zijn in totaal 43 Krachtcategorieën.)
Van die Eigen Kracht weet de hulpvrager vóór de komst van de Krachtexplorer doorgaans nog helemaal niet dat hij er over beschikt. De Krachtexplorer gaat de hulpvrager ervan bewust maken dat hij tot nu doe zijn Eigen Kracht niet, onvoldoende of verkeerd benut dan wel verspild heeft. En dat laatste valt niet langer te tolereren: bij het opmaken van de Persoonlijke Krachteninventaris heeft de hulpvrager te verantwoorden hoe hij met zijn Eigen Kracht is omgegaan. Na de Persoonlijke Krachteninventaris wordt de Eigen Krachtbalans opgemaakt. Het mag duidelijk zijn: aan de inkomstenkant staat de Eigen Kracht die de hulpvrager binnen zichzelf weet te genereren. De clou van Eigen Kracht is namelijk dat je daar zélf aan ziet te komen. Over de uitgavenkant van de Eigen Krachtbalans gaat voortaan de gemeente. De gemeentelijke Krachtexplorer gaat superviseren wat de hulpvrager met zijn Eigen Kracht doet, dan wel zou kúnnen doen en uiteindelijk wat hij met zijn Eigen Kracht móet doen. Als die hulpvrager tenminste aangesloten wil blijven bij de gemeentelijke Krachtcentrale.
Het keukentafelgesprek: wie heeft er de kracht voor?
"Goedemorgen mevrouw Simpeltjes, u spreekt met Hartje Onderderiem, de Krachtexplorer van de gemeente. Naar aanleiding van uw aanvraag en die van uw partner meneer Armoetroef zou ik graag een afspraak maken om met u beiden uw situatie door te spreken. Graag kom ik daarvoor bij u op bezoek."
"Op bezoek?"
"Niet schrikken hoor! Ik wil juist dat u op uw gemak bent en dat we aan de keukentafel samen rustig bekijken hoe u uw probleem zelf kunt oplossen." (Tevens zie ik dan hoe u erbij zit en scant mijn Krachtenradar automatisch of dat warmpjes of belabberd is, of u de boel een beetje onder controle heeft en wie er verder zoal bij u rondscharrelt.) "We gaan samen kijken welk plan we kunnen opstellen zodat u zo goed mogelijk kunt blijven meedoen."
"Waaraan? Ik kan alleen mijn steunkousen niet zelf aankrijgen."
"En als die steunkousen nodig zijn om mee te kunnen doen, dat kríjgt u die steunkousen aan mevrouw Simpeltjes. Dat gaan we allemaal aan uw keukentafel bespreken: of die steunkousen nodig zijn om mee te kunnen doen en of uw partner, meneer Armoetroef u daar niet bij kan helpen ..."
"Jan kan allang niks meer. Mag het ook in de huiskamer?"
"Tuurlijk. En iedereen kan wát, Jan ook heus wel en dat gaan we samen uitzoeken."
Aan de keukentafel
"Vroeger hielp Hilly me altijd. Dat was gezellig en vertrouwd."
"Hilly de wijkverpleegkundige? Die is nu Zorgcoach."
"Zorgcoach? Ik zag haar laatst nog op de fiets zitten. Ze zwaaide nog naar me toen ze voorbijkwam."
"Zwaaien kunnen we allemaal, nu gaat het erom: u moet zorg inkopen."
" Mijn dochter koopt altijd de steunkousen voor mij, mag dat niet meer? Ik betaal het zelf hoor en ook de helft van de benzine, want mijn dochter heeft het ook niet breed en het is een eind rijden voor haar."
"Uw dochter woont niet in de buurt? Dat vindt gemeente nou heel erg jammer! "
"Schoonmaken lukt u niet meer, maar u kunt nog wel redelijk lopen?"
"Met steunkousen wel. Dan kan ik de deur uit."
"Dus steunkousen zijn nodig om te bewegen en voor het opzoeken van gezelligheid."
"Laten we eens kijken wie u beiden zou kunnen helpen bij klusjes. Heeft u uw buurman als eens gevraagd u te helpen schoonmaken? Wij weten dat uw buurman, meneer Uitvreter, een uitkering ontvangt en hij zou daar best eens iets voor terug kunnen doen."
"Louis? Ha! Wij noemen 'm Luie. Die steekt bij zichzelf al geen poot uit, laat staan bij een ander. Trouwens ik zou die viespeuk hier niet eens over de vloer willen hebben."
"Het hoeft ook niet per se binnen, wat dacht u van de tuin?"
Maandelijkse casusbespreking Krachtexplorers
Notulen Krachtexplorers Platform
Aanwezig: Wil de Goeie(vz.), Hartje Onderderiem, Yk Bedil; Knoert Hart; Dol Opdoen
Afwezig: Tisme Teveul
Presentatie projectintroductie: Joost Maghetweten.
Agendapunt Stand van zaken Casussen
GW: Welkom mensen, we maken maar een rondje, Hartje?
HO: Over de casus waarbij ik had ingezet op behoud van sociale participatie kreeg ik een terugkoppeling van de huisartsenmaatschap. Mevrouw Simpeltjes slaapt slecht en lijkt in de war. Ze heeft het erover dat ze van de gemeente voor haar steunkousen mee moet doen met een beweging, iets met volksdansen, en over mannen aan haar tuinhek. De klachten zijn begonnen na het bezoek van de gemeente. Ze begrijpt niet waar ze aan mee moet doen en wil nergens lid van worden. Ook niet van de Volksdansgroep. Ik stel voor dat Dolly dit oppakt, zij heeft de buurman en een overbuurvrouw in haar bestand.
DO: Voor mij een lastige: meneer Uitvreter heeft zich in het kader van zijn re-integratietraject ingeschreven op drie tuinen binnen de pilot Betere Buitenboel en voldoet daarmee aan de Wederkerigheideis. Maar betreffende bewoners willen niemand in de tuin of willen juist de ramen gelapt hebben, wat ook onderdeel is van Betere Buitenboel. Meneer Uitvreter denkt er echter niet over de ladder op te gaan die door gemeente voor de pilot beschikbaar is gesteld. Uit gesprekken is mij niet duidelijk geworden of meneer expres tuinen uitkiest die al in orde zijn en of er werkelijk sprake is van hoogtevrees.
De overbuurvrouw zit al in de pilot Potje Koken? en geeft aan dat bewoners niet in zijn voor samen koken en bovendien slechte eters. Ook heeft ze geprobeerd bewoners in de pilot Gooi Open Die Deur te krijgen, maar mevrouw Simpeltjes en meneer Armoetroef zijn volgens haar erg op zichzelf en willen helemaal niet gezellig met buren een kopje thee drinken.
Agendapunt Stand van zaken Pilots
GW:Laten we de pilots even stuk voor stuk nalopen. Knoert?
KH: Op zich is er genoeg vraag naar het Klussebussen, mensen willen graag geholpen worden met klusjes in huis, maar de uitkeringsgerechtigden die bij toerbeurt de Klusbus bemannen, claimen allemaal na hun klusdag met de Klusbus naar huis te kunnen. Dat de Klusbus de volgende ochtend gewoon op de werf moet staan wil er niet in. Ook willen ze zelf hun klustijden bepalen omdat die ook beter passen bij de wensen van bewoners: 's avonds en op zaterdag. Ik stel een nieuw coördinatieschema op. Ik heb nu een aantal instructiedagen opgezet die gaan over gebruik van materiaal, vereiste kleding en gedragsregels. In mijn introductietraject 'In En Om Het Huis' zat een overlap in met de korte cursus 'Sociaal Bladblazen' die Yk heeft opgezet. Voortaan wat vaker afstemmen Yk!
GW: wat betreft de pilot Kom Op de Comp heb ik een terugkoppeling gekregen van Tisme: er is een goede synergie ontstaan met senioren als aanvragers en jongeren als deelnemers aan de pilot Droom Je Doel. De senioren die graag wegwijs willen worden op de computer worden erg enthousiast van de mogelijkheden die internet biedt waar ze op worden gewezen worden door de jongeren in het traject dat goed is voor behalen van een startkwalificatie. Wel zijn er wat verontrustende geluiden van met name alleenstaande ouderen dat sommige Droom Je Doel- jongeren wel héél goed thuis raakten op de computers van de Kom Op De Comp- ouderen. Op de terugkomdag van de Droom Je Doel- jongeren heeft Tisme aangegeven dat ze moeten focussen op waar ze zichzelf over vijf jaar zien in de maatschappij. De jongeren zijn volgens Tis best ambitieus!
Yk, hoe staat het met Buurten&Boodschap?
YB: De medewerking van de supermarkten valt tegen. Men lijkt niet te willen aansluiten bij het idee van gemeente dat het doen van boodschappen een sociale functie heeft en dat de supermarkt een plaats is om elkaar te ontmoeten en een praatje te maken. Sinds de pilot loopt in Espelervaart klaagt de C1000 over verstopt raken van de toch al niet brede gangpaden door pratende mensen. Vestigingsmanager lijkt een zitgelegenheid voor- en achterin de winkel niet te willen faciliteren. Ik denk dat we het actief bevorderen van boodschappen doen moeten temporiseren totdat de C1000 heeft uitgebreid.
De andere poot van Buurten&Boodschap behoeft ook bijstelling. Het belang van het doen van boodschappen voor buurtbewoners die dat zelf niet meer kunnen is dusdanig goed bekend geworden door het gemeentelijk magazine Krachtvoer, dat kinderen die vroeger aanbelden voor "heitje voor een karweitje" nu namens de gemeente boodschappenlijstjes opeisen én een deel van het wisselgeld. Een bewoner sprak zelfs al van 'de boodschappenmaffia'.
Waar ik wel een goed gevoel bij heb is bij het project Wenken Voor De Wijk, of is dat het volgende agendapunt?
Agendapunt Stand van zaken Projecten
YB: Via de wijkplatforms heb ik nu goed kunnen doorvertalen dat het de bedoeling is dat de buurt netjes blijft. Iedereen wordt overal op aangesproken. We hebben goed in beeld waar de meedoeners zitten en extra laten aanbellen in buurten met een laag meedoepercentage.
Een confrontatie tussen de Bladblazersbrigade van Groen Doen met bladblazende Buitenboelers heeft zich niet meer voorgedaan.
GW: Praat ons even bij, wat was er aan de hand en hoe heb je het opgelost?
YB: Concern voor Werk zet uitkeringsgerechtigden aan het werk via het project Groen Doen en heeft daar deze herfst voor het eerst een Bladblazersbrigade uit geformeerd die werkzaam is in de openbare ruimte. De mensen die om te voldoen aan de Wederkerigheideis aan de slag gingen met Betere Buitenboel bliezen met hun bladblazers blad uit de tuinen in de openbare ruimte. Dat pikte de Bladblazersbrigade niet, die blies het blad terug de tuinen in. Ik heb, in overleg met Concern voor Werk, een korte cursus Sociaal Bladblazen opgezet waar zowel de Groen Doeners als de Buiteboelers verplicht aan hebben deelgenomen. De regel is dat blad niet alleen wordt weggeblazen, maar ook verzameld en afgevoerd. Van degene die zich niet aan het Sociaal Bladblazenbeleid houdt, wordt de bladblazer ingenomen.
Nog even over het meedoen binnen het project Wenken Voor De Wijk. De meedoedichtheid is inmiddels zo groot dat we de meeste buurten volledig gecoverd hebben. Binnen het Meedoen is het inmiddels de gewoonste zaak dat gegevens uitgewisseld worden over wie er iets blijkt te kunnen en wie er best eens iets meer voor een ander zou mogen doen. Die in eerste instantie toevallige en spontane gegevensuitwisseling heeft me op het idee gebracht de informatievoorziening over de meedoeners wat te stroomlijnen. Op de beleidsafdeling is dit opgepakt door Joost Maghetweten en hij zal ons een presentatie geven over het gebruik van de nieuwe toolkit voor intern gebruik: de Meedoemeter.
GW: Joost, je presentatie bestaat uit twee onderdelen?
JM: Klopt, we hebben inderdaad een toolkit voor intern gebruik, software wordt nog deze week geïnstalleerd en we gaan de website Buurtkracht lanceren met als centraal thema Wie kan méér in de buurt? Op die website kunnen inwoners invullen waar en wanneer ze meedoeners spotten. Het gaat erom dat gesignaleerd wordt wie er onder kantoortijd iets aan het doen is dat anderen ook wel eens gedaan willen hebben. Het overzicht van Meedoeners maakt het makkelijk een beroep te doen op elkaar wanneer we hulp nodig hebben. We breiden dan ons bestand van mensen die meedoen in het kader van de Wederkerigheideis op deze manier enorm uit. Zien we bijvoorbeeld een inwoner de kozijnen van zijn bovenverdieping schilderen dan is zo iemand natuurlijk gewild in de buurt. Zien we een vrouw met twee hele grote boodschappentassen sjouwen, dan kon dat wel eens een gegadigde zijn voor Potje Koken? het meedoen met de maaltijdvoorziening. Wordt er in de straat gesleuteld onder de motorkap, dan locatie en activiteit plaatsen op Buurtkracht > Gespot. Op de website staat vraag en aanbod. Het aanbod door vrijwilligers willen we vergroten door inwoners de optie te geven in te tekenen op het Wederkerigheidskrediet. Doel is om mensen die nu nog geen hulpvraag hebben en dus zo'n beetje naar eigen believen meedoen, uit voorzorg formeel te laten Meedoen. Iedereen raakt een keer in de versukkeling en als jij tegen die tijd al een Wederkerigheidskrediet hebt opgebouwd, dan bied je dat bij een vraag om bijstand of zorg meer sociale vrijheid. Die pagina heet Spaar Je Kracht en door aantoonbaar mee te doen krijg je Krachtpunten. We overwegen om voor de categorie 50+ de buurtbewoner die gespot is als meest actieve meedoener uit te roepen tot 'Krachtpatser van de maand'.
Dan nu het tweede deel van mijn presentatie dat voor jullie als Krachtexplorers uit de zachte sector misschien wat zakelijk overkomt: met welk verdienmodel kunnen we van verzorgingsstaat overgaan naar het politieke verkoopverhaal genaamd Participatiesamenleving. Hierbij gaat het dus om het verkoopverhaal en het verdienmodel. Vergeet verzorging, vergeet de "echte" samenleving. De algeheel bepalende onderstroom die wij als gemeente nu eenmaal niet kunnen beïnvloeden, zeg maar de tijdgeest, vraagt om Participatie-als-product en daar hoort een goed verkoopverhaal richting de inwoners bij. Wij moeten minimaal onszelf met onze pilots en projecten terugverdienen. De werktitel van het project is De Omkiepering: van Kanteling naar Ontmanteling.
(Wordt vervolgd.)
